Hayatı zorlaştıran fobiler farklı şekil ve spektrumlarda, herkeste görülebilir. Kontrol altına alınmadığında yaşam kalitesini düşüren ve hayatın akışını engelleyen fobiler zamanla bir kısırdöngü de yaratabilir. Korkunun getirdiği endişe, endişenin yarattığı korku yuvarlanan bir kartopu gibi hızla büyüyebilir. Bunun yaşanabileceğini bilmek, bir fobinin hayatı nasıl etkilediğini görmek de fobiden korkmak gibi karmaşık bir duruma sürüklenmeye sebep olabilir.

Fobofobi olarak da bilinen bu durum ile tek başına savaşmak ise oldukça zorlayıcıdır. Eğer siz de benzer endişeleri yaşıyorsanız, fobi fikrinin yarattığı korku olgusu üzerine hazırladığımız bu yazıyı inceleyebilirsiniz.

Fobofobi Ne Demek?

Fobofobi (fobofobia), kişinin herhangi bir fobisinin olmasından yoğun şekilde korkması olarak tanımlanabilir. Korkmaktan korkma fobisi olarak da bilinir. Yani aşırı ve irrasyonel bir şekilde korkmaktan korkmaktır diyebiliriz. Korku hissinden hoşlanmamak, bir şeylerden korkmak istememek oldukça normaldir. Her insanda olabilecek bu duygu mantık sınırlarını aştığında ve günlük yaşamı olumsuz etkilemeye başladığında, fobofobiye dönüşmüştür denebilir.

Fobofobi:

• Tek başına, herhangi bir başka korku yokken ya da farklı fobilerle beraber görülebilir.
• Aslında karmaşık bir korkudur. Spesifik bir tetikleyiciden çok, herhangi bir tetikleyicinin yarattığı panik ve kaygı hissinden korkma durumudur.
• Kişi, vücudunun vereceği tepkiden korktuğu için farklı fobileri tetikleyebilecek her şeyden kaçınmak isteyebilir. Bu da potansiyel tehlike olarak görülen şeylerden kaçarken sosyal yaşamın sona ermesine, izole bir hayata yol açabilir.
• Bir kısırdöngü oluşmasına yol açabilir. Korkmaktan korkmak bir fobi gelişimini kolaylaştırabilir ve yeni bir fobi edinmek de fobofobinin şiddetini artırabilir.
• Kısacası bir kişi korkunun yarattığı kaygıdan kaçınmak için sürekli kaygı duyabilir. Bu durumda da günlük hayatı yönetmek zorlaşabilir.

Fobofobi Neden, Nasıl Oluşur?

Fobofobi en basit şekliyle, bir fobi geliştirme ya da var olan fobi listesine bir başkasını ekleme korkusu ile ortaya çıkar. Ailesinde herhangi bir fobi ya da anksiyete sorunu olan birinde görülme riski artabilir. Fobofobinin oluşmasına yol açabilecek tetikleyiciler ise şunlar olabilir:

• Var olan bir fobi üzerine fazla düşünmek, o fobinin yarattığı endişeyi kalıcı kılabilir. Kişi günlük hayatında daha gergin, endişeli ve huzursuz hissedilebilir ve yemek, uyku düzeni bozulabilir. Korku duygusunun hayatı nasıl olumsuz yönde etkilediğini görmek fobofobiye yol açabilir.
• Fobisi olan biriyle büyümek de korku korkusunu geliştirebilir. Örneğin; aileden birinde klostrofobi olması ve bu korku tetiklendiğinde ortaya çıkan semptomlar, bir çocuğun klostrofobik olmaktan korkmasına yol açabilir.
• Herhangi bir başka bir sebepten ya da anlık bir durumdan kaynaklanan yoğun panik hissi, kişinin panik olmaktan ve endişeden çekinmesine yol açabilir. Benzer bir tecrübeyi herhangi bir şekilde bir daha yaşamaktan korkan birinde fobofobi görülebilir. Böyle bir olaya şahit olmak bile fobi fobisini tetikleyebilir.

Fobofobi Belirtileri Nelerdir?

Fobofobinin semptomları diğer özgül fobilerle benzerdir. Fobi fobisi olan biri;

• Herhangi bir fobisini ya da fobi oluşturabilecek durumları tetikleme ihtimali olan her şeyden kaçınabilir. Bu davranış kendini dentofobi sebebiyle dişçi randevusunu iptal etmek olarak gösterebilir. Ya da aslında o anda spesifik bir korkusu olmasa da olayın sonunda bir korku geliştirme çekincesiyle herhangi bir şeyden kaçınabilir. Örneğin, sonunda başarısız olursam başarısızlık fobisi gelişebilir diye düşünerek bir iş görüşmesine gitmeyebilir ya da terfi edilmek istemeyebilir.
• Korku duygusu ile yüzleştiğinde fiziksel semptomlar gösterir. Terleme, titreme, çarpıntı, göğüs sıkışması, nefes alamama, mide bulantısı gibi panik belirtileri oluşabilir.
• Panik atak geçirebilir.

Fobofobiden Kurtulmak için Neler Yapılabilir?

Fobofobi, insanı bir kısır döngü içerisine hapseden karmaşık ve kontrolü zor yapısı sebebiyle, yaşamı çok ciddi şekilde etkiler. Uzun vadede şiddetli panik bozukluklar ve anksiyete bozukluğuna yol açabilir. İzole ve sürekli kaçıngan bir hayat yaşamak insanı depresyona sürükleyebilir. Bu nedenle çok geç olmadan kontrol altına alınması gereken bir korkudur. Bu fobiyle başa çıkmak için:

• Güvendiğiniz bir aile üyesine ya da dostunuza yaşadığınız korkuları anlatmanız, aslında durumun ne kadar irrasyonel olduğunu görmenize yardımcı olabilir.
• Stresi ve panik duygusunu kontrol altına almak için yoga ya da meditasyonu hayatınızın bir parçası haline getirebilirsiniz.
• Kaygı anında nefes egzersizleri ile kendinizi rahatlatmaya çalışabilirsiniz.

Fobofobiyi hayatınızdan çıkarabilmek için ise bir uzmana danışmanız oldukça önemli. Çünkü daha önce de dediğimiz gibi, oldukça karmaşık ve üzerine çalışılması gereken bir korku. Bu noktada da en iyisi farklı terapi yöntemleri ile korkularınızdan kurtulmanıza yardımcı olabilecek bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak.

Terapi ile:

• Korkularla kademeli olarak yüzleşebilirsiniz. Güvendiğiniz bir terapistin yönlendirmeleri ile yaşadığınız yoğun korku ve endişe hissinin aslında mantıksız olduğunu görebilirsiniz.
• Korkuların altında yatan sebepleri açığa çıkarabilirsiniz. Böylece sizi korku duygusuna karşı savunmasız kılan durumlar üzerine çalışabilir ve etkili bir çözüm elde edebilirsiniz.

Bunun için Salus uygulamasını kullanabilir, online terapi ile fobilerinizin üstesinden gelmek için önemli bir adım atabilirsiniz.

Bu yazımızın konusu ilginizi çektiyse "Neofobi Nedir, Neden Olur?" ve "Az Bilinen Özgül Fobilerden Metrofobi Nedir?" adlı blog yazılarımıza da göz atabilirsiniz.

Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.